Η ΕΝΙΑΙΑ ΤΙΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Η ενιαία τιμή βιβλίου αποτελεί ένα σύστημα διατίμησης και προώθησης του βιβλίου στην αγορά, το οποίο συνίσταται στον καθορισμό από τον εκδότη μίας ορισμένης λιανικής τιμής πωλήσεως των βιβλίων που εκδίδει, η οποία ισχύ έναντι πάντων και επί της οποίας οι λιανοπωλητές έχουν δικαίωμα να εφαρμόζουν περιορισμένο όριο έκπτωσης.

Ενιαία τιμή βιβλίου, όπως καθιερώνεται στον νόμο 2557/97, σημαίνει ότι κάθε τίτλος βιβλίου που εκδίδεται, επανεκδίδεται ή ανατυπώνεται, πωλείται προς το κοινό στην ίδια τιμή λιανικής πώλησης από όλα τα σημεία λιανικής πώλησης. Την ενιαία τιμή την καθορίζει ο εκδότης για κάθε βιβλίο που εκδίδει. Οι βιβλιοπώλες και κάθε τρίτος που πωλεί λιανικώς βιβλία μπορούν να κάνουν εκπτώσεις μόνον έως 10% επί της ενιαίας τιμής. Επίσης δεν μπορούν να προβαίνουν σε «πρόσθετες παροχές», όπως για παράδειγμα προσφορά δώρων μαζί με τα βιβλία.

Υπάγονται όλα τα βιβλία που κυκλοφορούν στην Ελλάδα, εκτός των ξενόγλωσσων βιβλίων ξένου εκδότη, για δύο χρόνια από την έκδοση, επανέκδοση ή η ανατύπωση τους.

Ως βιβλία θεωρούνται και τα cd-rom που αναπαράγουν ακριβώς το περιεχόμενο βιβλίων.

Σκοπός του συστήματος της ενιαίας τιμής είναι κυρίως η αποτροπή φαινομένων αθέμιτου ανταγωνισμού στη διάθεση στο κοινό βιβλίων που εκδίδονται στην Ελλάδα.  Οι διατάξεις του νόμου περί ενιαίας τιμής προστατεύουν όμως σημαντικά και το ίδιο το βιβλίο ως πολιτιστικό – και όχι αμιγώς εμπορικό – προϊόν καθώς και την ποιότητα τής βιβλιοπαραγωγής και τα βιβλιοπωλεία (ιδίως τα περιφερειακά) όχι μόνον ως επιχειρήσεις, αλλά και ως εστίες πολιτισμού.

Ο νόμος 2557/97 και οι υπουργικές αποφάσεις εφαρμογής του

Ι. Άρθρο 1 παρ. 3α Νόμου 2557/1997 (ΦΕΚ: Α 271 19971224) περί ενιαίας τιμής βιβλίου.

« 3.α. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που εκδίδει βιβλία στην Ελλάδα ή εισάγει βιβλία που τυπώνονται στο εξωτερικό στην ελληνική γλώσσα οφείλει να καθορίζει την τιμή διάθεσής τους στο κοινό, καθώς και τις πρόσθετες παροχές που μπορούν να προσφέρονται στο κοινό και να ενημερώνει για την τιμή και τις πρόσθετες παροχές όσους προμηθεύονται αντίτυπα του βιβλίου για διάθεση στο κοινό.

Βιβλία που κυκλοφορούν στην Ελλάδα από εκδοτικό οίκο που έχει την έδρα του στην Ελλάδα και τα οποία έχουν εκτυπωθεί ή αναπαραχθεί στο εξωτερικό για λογαριασμό του εκδοτικού οίκου, υπάγονται στη ρύθμιση της παραγράφου αυτής.

Απαγορεύεται η διάθεση βιβλίων στο κοινό από τον ίδιο τον εκδότη τους ή από τρίτο σε τιμή που υπερβαίνει την τιμή που καθορίστηκε από τον εκδότη ή είναι μικρότερη του ενενήντα τοις εκατό (90%) της τιμής αυτής, η προσφορά στο κοινό κατά τη διάθεση του βιβλίου προσθέτων παροχών που δεν καθορίσθηκαν σύμφωνα με τα παραπάνω από τον εκδότη καθώς και η διαφήμισή της κατά παράβαση των απαγορεύσεων αυτών.

Όταν η επιχείρηση διάθεσης βιβλίων στο κοινό είναι εγκατεστημένη σε απόσταση μεγαλύτερη των πενήντα χιλιομέτρων από την έδρα του εκδότη του διατιθέμενου βιβλίου, η διάθεσή του μπορεί να γίνεται σε τιμή που υπερβαίνει έως πέντε τοις εκατό (5%) την καθορισμένη από τον εκδότη τιμής διάθεσής του στο κοινό.

Ως βιβλίο θεωρείται, για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου, και το CD-ROM που αναπαράγει ακριβώς το περιεχόμενο συγκεκριμένου βιβλίου.

β. Ο εκδότης μπορεί να ανακαθορίζει την τιμή διάθεσης του βιβλίου στο κοινό. Στην περίπτωση αυτήν οφείλει να ενημερώσει για την τιμή αυτή όσους προμηθεύονται ή έχουν προμηθευτεί αντίτυπα του βιβλίου για διάθεσή τους στο κοινό. Όσοι προμηθεύονται ή έχουν προμηθευτεί αντίτυπα του βιβλίου για περαιτέρω διάθεσή τους στο κοινό, υποχρεούνται να τα διαθέτουν σε τιμή που δεν υπερβαίνει τη νέα τιμή που καθορίστηκε από τον εκδότη ούτε είναι μικρότερη του ενενήντα τοις εκατό (90%) της τιμής αυτής. Η υποχρέωση αυτή αρχίζει δεκαπέντε ημέρες από τότε που έλαβε γνώση του ανακαθορισμού εκείνος που διαθέτει τα βιβλία στο κοινό.

Όταν ο εκδότης του βιβλίου ανακαθορίζει την τιμή διάθεσής του σε ύψος χαμηλότερο της τιμής που είχε αρχικά καθοριστεί, οφείλει μετά από επιλογή αυτών που έχουν προμηθευτεί αντίτυπα για διάθεσή τους στο κοινό είτε να τους καταβάλει ως αποζημίωση τη διαφορά ανάμεσα στην παλαιά και στη νέα τιμή επί τον αριθμό των αντιτύπων που ο δικαιούχος της αποζημίωσης έχει προμηθευτεί, αλλά δεν έχει διαθέσει ακόμα στο κοινό είτε να δεχθεί την επιστροφή των αντιτύπων, που δεν έχουν ακόμα διατεθεί στο κοινό στην τιμή με την οποία έγινε η προμήθεια των αντιτύπων.

γ. Δεν θεωρείται υπέρβαση της καθορισμένης από τον εκδότη τιμής διάθεσης του βιβλίου στο κοινό η αμοιβή για συμπληρωματικές υπηρεσίες που παρέχονται στο κοινό κατά τη διάθεση του βιβλίου.

δ. Οι διατάξεις των προηγούμενων εδαφίων ισχύουν για τα βιβλία που επανεκδίδονται αναμορφωμένα από τον προηγούμενο εκδότη τους ή από άλλον και γενικώς για κάθε νέα έκδοση του βιβλίου, ανεξάρτητα από το χαρακτηρισμό της. Ως έκδοση νοείται η εκτύπωση, με οποιονδήποτε τρόπο, αντιτύπων του βιβλίου.

ε. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Πολιτισμού ρυθμίζεται ο τρόπος γνωστοποίησης από τον εκδότη της τιμής διάθεσης του βιβλίου, καθώς και κάθε αναγκαία για την εφαρμογή της διάταξης της παρούσας παραγράφου λεπτομέρεια.

στ. Στους περιορισμούς των προηγούμενων εδαφίων δεν υπόκειται η τιμή διάθεσης βιβλίων στο συγγραφέα τους, στο Δημόσιο, στα Ν.Π.Δ.Δ., σε κάθε νομικό πρόσωπο που εξυπηρετεί κοινωφελείς ή πολιτιστικούς ή επιστημονικούς σκοπούς ή παρέχει τέτοιες υπηρεσίες στο κοινό, καθώς και στις επαγγελματικές οργανώσεις συγγραφέων, εκδοτών και βιβλιοπωλών, εφόσον η διάθεση των βιβλίων δεν γίνεται με σκοπό την εμπορική τους εκμετάλλευση.

ζ. Στους περιορισμούς των προηγούμενων εδαφίων δεν υπόκειται η τιμή διάθεσης βιβλίων στο κοινό, όταν έχει παρέλθει διετία από την τελευταία έκδοσή τους ούτε η τιμή διάθεσης στο κοινό μεταχειρισμένων και ελαττωματικών βιβλίων.

η. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Πολιτισμού, μπορεί να καθορίζεται κάθε χρόνο περίοδος, που δεν υπερβαίνει τις δεκαπέντε (15) ημέρες συνολικά, κατά την οποία δεν θα ισχύουν οι περιορισμοί των προηγουμένων εδαφίων.

θ. Η παράβαση των διατάξεων της παρούσας παραγράφου επιφέρει τις συνέπειες του άρθρου 1 του ν. 146/1914. Ο παραβάτης των διατάξεων της παρούσας παραγράφου τιμωρείται με ποινή φυλάκισης μέχρι ένα (1) έτος και χρηματική ποινή μέχρι ένα εκατομμύριο (1.000.000) δραχμές. Η ποινική δίωξη ασκείται μετά από έγκληση που δικαιούται να υποβάλει όποιος δικαιούται να αξιώσει την παύση και την παράλειψη στο μέλλον της παράβασης των διατάξεων της παραγράφου αυτής.»

ΙΙ. ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ υπ’αρ. ΓΡΑΜΜΑΤ/Α/Φ33/7666/1998 Υπουργών Ανάπτυξης και Πολιτισμού (ΦΕΚ: Β 215 19980306)

   

Ενιαία Τιμή Βιβλίου. Τρόπος γνωστοποίησης από τον εκδότη της τιμής διάθεσης του βιβλίου και άλλες ρυθμίσεις.

« ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Έχοντας υπόψη:

1. Το Π.Δ. 941/1977 "Περί Οργανισμού του Υπουργείου Πολιτισμού".

2. Τις διατάξεις της παρ. 3του άρθρου 1 του Ν. 2557/97 "Θεσμοί, μέτρα και δράσεις πολιτιστικής ανάπτυξης" (ΦΕΚ 271). 3. Τις προτάσεις της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εκδοτών-Βιβλιοχαρτοπωλών που διατυπώνονται στο υπ' αριθ. 20/Υ122.1.97 έγγραφό της.

4. Την ανάγκη εφαρμογής της ενιαίας τιμής βιβλίου.

5. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις αυτής της απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη εις βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:

Πέραν των ρυθμίσεων που περιέχονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 1 του Νόμου 2557/1997 ισχύουν και οι ακόλουθες συμπληρωματικές ρυθμίσεις:

1. Η γνωστοποίηση από τον εκδότη της λιανικής τιμής πώλησης του βιβλίου και των τυχόν πρόσθετων παροχών, γίνεται με έναν από τους ακόλουθους τρόπους, κατ' επιλογή του υποχρέου:

α) Τυπώνεται επί του βιβλίου.

β) Επικολλάται επί του βιβλίου (bar code).

γ) Αναφέρεται σε σχετικό τιμοκατάλογο που ισχύει για συγκεκριμένη χρονική περίοδο η οποία αναγράφεται σ' αυτόν με ευκρίνεια.

2. Η ενιαία τιμή λιανικής πώλησης περιλαμβάνει και τον Φ.Π.Α.

3. Προκειμένου να καθορισθεί η διετία μετά την πάροδο της οποίας δεν ισχύουν οι περιορισμοί της παραγράφου 3 του άρθρου 1 του Ν. 2557/1997 (εδάφιο ζ της παραγράφου 3 του άρθρου αυτού) λαμβάνεται υπόψη η ημερομηνία έκδοσης ή επανέκδοσης ή ανατύπωσης που αναφέρεται στην ταυτότητα του βιβλίου (μήνας και έτος). Αν δεν αναφέρεται ο μήνας, τότε η διετία θεωρείται ότι αρχίζει από την 1.1. του επόμενου έτους απ' αυτό που αναγράφεται ως έτος έκδοσης.

4. Οι ρυθμίσεις της παρούσας ισχύουν για τα βιβλία που θα εκδοθούν μετά τη δημοσίευσή της.

5. Η απόφαση αυτή ισχύει από την δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

6. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 13 Φεβρουαρίου 1998

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ»

Έλλη Φιλιπποπούλου
Νομικός Σύμβουλος Ε.ΚΕ.ΒΙ.
Δικηγόρος, LL.M..
Ειδικευμένη στο Δίκαιο της Πνευματικής Ιδιοκτησίας και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο